Diyanet, Deniz Ürünlerinin Helalliği Hakkında Açıklama Yaptı
Diyanet İşleri Başkanlığı, deniz ürünlerinin helalliği konusunda farklı mezheplerin görüşlerini içeren bir açıklama yaptı.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, son dönemde sıkça sorulan “Yengeç, karides, kalamar, ıstakoz ve midye gibi deniz ürünleri yenir mi?” sorusuna kapsamlı bir açıklama yaptı. Kurul, Kur’an-ı Kerim ve hadis-i şerifler ışığında bu konuda farklı mezheplerin görüşlerini paylaştı.
İslâm dini, insana zarar veren her şeyi yasaklamış, faydalı olanı helal kılmıştır. Kur’an-ı Kerim’de “Ey insanlar! Yeryüzünde bulunan helal ve temiz olan şeylerden yiyin” (el-Bakara, 2/168) buyurularak, yiyeceklerin hem helal hem de temiz olması gerektiği vurgulanır.
Yüce Allah, eti haram kılınan hayvanları açıkça sayarken; leş, kan, domuz eti ve Allah’tan başkası adına kesilen hayvanları yasaklamıştır. (el-Bakara, 2/173) Bunun dışında deniz avı ve yiyeceği helal kılınmıştır: “Size ve yolculara geçimlik olmak üzere deniz avı ve yiyeceği helal kılındı” (el-Mâide, 5/96).
Hz. Peygamber’in (s.a.s.) bu konudaki sözü de meşhurdur: “Denizin suyu temiz, ölüsü helaldir.” (Ebû Dâvûd, Tahâret, 39) Bu hadis, deniz ürünlerinin helalliğine dair genel bir ölçü ortaya koyar.
Mezheplere Göre Farklı Görüşler
Hanefî Mezhebine Göre
Hanefî âlimleri, yalnızca balık türlerini helal sayarken, balık dışındaki canlıları (örneğin yengeç, midye, kalamar) habis yani hoş olmayan olarak değerlendirmiş ve yenmesini caiz görmemiştir.
Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî Görüşü
Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî âlimleri ise Maide Sûresi’nin 96. ayetindeki “deniz avı helaldir” ifadesine dayanarak daha geniş bir yorum yapmışlardır. Onlara göre, timsah gibi yırtıcı hayvanlar dışında kalan deniz canlılarının tamamı helaldir. Bu mezhepler, karides, ıstakoz, midye ve kalamar gibi canlıların yenilebileceğini belirtmiştir.
Diyanet, 09.04.2025 tarihli açıklamasında, Kur’an ve hadislerde açıkça yasaklanmayan deniz ürünlerinin helal sayılabileceğini belirtti. Kurula göre, yengeç, ıstakoz, karides, kalamar ve midye gibi deniz ürünlerinin tüketimi, İslam âlimlerinin bir kısmına göre helaldir.
Bu farklı görüşlerin, mükellefler için kolaylık sağladığını belirten kurul, “İslam’da helal ve haram ölçüleri, insan sağlığı ve nezih bir hayat için belirlenmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.