Madagaskar: Bağımsızlık Sonrası Siyasi Çalkantılar
Madagaskar, 1960’ta bağımsızlığını kazanmasının ardından birçok siyasi kriz ve darbe ile karşı karşıya kaldı. Son olarak, Eylül 2025’te protestolar patlak verdi.
Madagaskar
Madagaskar, 1960 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra ilk Cumhurbaşkanı Philibert Tsiranana yönetiminde Fransa’ya yakın bir yönetim modeli benimsedi. Ancak, artan ekonomik sorunlar ve öğrenci protestoları sonucunda 1972 yılında ordu yönetime el koydu.
1975 yılında iktidara gelen Didier Ratsiraka, sosyalist bir politika izleyerek Doğu Bloku ile yakın ilişkiler geliştirdi. Ekonomik baskıların artması üzerine 1991 yılında kitlesel protestolar yaşandı ve Ratsiraka istifa etmek zorunda kaldı.
16 Aralık 2001’de yapılan seçimler, ülkeyi yeniden bir krize sürükledi. Hem Ratsiraka hem de rakibi Marc Ravalomanana zafer ilan etti. Haftalar süren tartışmaların ardından Ravalomanana, iktidarı ele geçirdi. 2009 yılında Andry Rajoelina, ordunun desteğiyle Ravalomanana’yı devirdi.
Eylül 2025’te Antananarivo’da gençler, su ve elektrik kesintileri, yolsuzluk ve kötü yönetim nedeniyle protestolar düzenlemeye başladı. Kısa sürede büyüyen bu eylemler, ülke yönetimine karşı geniş çaplı protestolara dönüştü. Protestolar sırasında polisle yaşanan çatışmalarda 22 kişi hayatını kaybetti, 100’den fazla kişi yaralandı.
Protestoları sona erdirmek için Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina bazı önlemler aldı, ancak bu yeterli olmadı. Meclis, 14 Ekim’de Rajoelina’yı görevden aldı ve kendisi ülkeyi terk etti. Albay Michael Randrianirina’nın komutasındaki askeri birlikler, birçok devlet kurumunu feshederek yönetime el koydu.
Madagaskar, 1896 yılında Fransız kolonisi olarak yönetilmeye başlandı. Bu dönemde yerli halka yönelik zorunlu işçilik, yüksek vergiler ve kültürel asimilasyon politikaları uygulandı. 1947’deki büyük ayaklanma, Fransız yönetimine karşı en kapsamlı direniş olarak tarihe geçti.
Fransa, 1958’de Madagaskar’a özerk bir statü tanıdı ve 26 Haziran 1960’ta tam bağımsızlık ilan edildi. Ancak, sömürge döneminin bıraktığı ekonomik bağımlılık ve toplumsal eşitsizlik, ülkenin siyasi tarihinde derin izler bıraktı.
Madagaskar, Hint Okyanusu’nda yer alan dünyanın dördüncü büyük adasıdır. Yüzölçümü yaklaşık 587 bin kilometrekaredir ve başkenti Antananarivo’dur. Nüfusu yaklaşık 32-33 milyon civarındadır. Ülke, zengin doğal kaynaklara sahip olmasına rağmen, bu zenginlik geniş halk kesimlerinin refahına yeterince yansımamaktadır.
Madagaskar, Türkiye ile ilişkilerini de geliştirmektedir. Türkiye Büyükelçiliği 2010 yılında açılmıştır. İkili ticaret hacmi 2024 itibarıyla yaklaşık 82,5 milyon dolara ulaşmıştır. Türk Hava Yolları, İstanbul ile Antananarivo arasında tarifeli seferler düzenlemektedir.