Uluslararası rapor: Değerli mineral kaynakları sınırlı
Birleşmiş Milletler, değerli toprak minerallerine olan talebin sürdürülemez bir seviyeye ulaştığını bildirdi. Rapor, madencilikte köklü reform çağrısında bulunuyor. değerli mineraller
değerli mineraller
Birleşmiş Milletler, değerli toprak minerallerine yönelik talebin sürdürülemez bir noktaya doğru ilerlediğini belirtti. Uluslararası Kaynak Paneli (IRP) tarafından yayımlanan yeni rapor, bu minerallerin sınırsız olmadığını vurguladı ve madencilik finansmanı ile yönetiminde reform çağrısında bulundu.
Rapora göre, küresel hammadde çıkarımı 1970’ten bu yana beş kat artış gösterdi. 1970 yılında toplam çıkarımın yüzde 31’i madenlerden sağlanırken, bu oran günümüzde yüzde 50’ye ulaşmıştır. Bu artışın başlıca nedeni, temiz enerji teknolojilerine olan talebin büyümesidir. 2023 yılında nikel, kobalt, grafit ve nadir toprak elementlerine olan talep yüzde 8 ila yüzde 15 arasında artmıştır. Lityum talebinin ise 2050 yılına kadar 2022’deki dünya üretiminin dokuz katına ulaşması beklenmektedir. Uzmanlar, bu artışın mineral rezervlerinin sınırlarını zorlayabileceğini ve sorumsuz madenciliğin çevresel yıkımlara yol açabileceğini ifade etmektedir.
IRP Eş Başkanı Janez Potocnik, enerji dönüşümü için gerekli mineral ve metallere olan talebin sürdürülebilir kalkınmaya katkıda bulunan bir madencilik endüstrisi gerektirdiğini belirtti. Rapor, mineral açısından zengin bölgelerde üretim ve ticaretin yoğunlaştığını, ancak bu bölgelerde çevresel ve sosyal koruma standartlarının genellikle yetersiz olduğunu vurgulamaktadır.
Rapor, mineral arzını artırmanın yanı sıra talebi azaltacak stratejilere de odaklanmaktadır. Geri dönüşüm altyapısının geliştirilmesi, eko-tasarım teşvikleri ve yeşil tahviller gibi finansal araçlar, yeni madenlere olan bağımlılığı azaltabilir. Ayrıca, eski maden atıkları tesislerinin küresel bir veri tabanına kaydedilmesi ve kullanılabilir yan metallerin tespit edilmesi önerilmektedir. Ancak, bu önlemlere rağmen, yatırım ihtiyacının büyük olduğu ifade edilmektedir. Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak için enerji dönüşüm minerallerine yönelik yatırım ihtiyacı 2030’a kadar 450 milyar dolar, 2040’a kadar ise 800 milyar dolar olacaktır.
Raporun temel mesajı, temiz enerjiye geçişin sorumlu üretim ve sınırlı kaynakların akıllıca yönetimi ile gerçekleşmesi gerektiğidir. Dünyadaki değerli toprak mineralleri özellikle lityum, nikel ve nadir elementler açısından sınırsız değildir. Aşırı çıkarımın, çevreye ve enerji geçişine zarar verebileceği belirtilmektedir. Ülkeler, kaynak temelli kalkınmadan sürdürülebilir kaynak yönetimine geçmeye davet edilmektedir.
Rapor kapsamında yapılan bir ankette, madencilik şirketleri çevre standartlarını korumanın maliyetli olduğu algısına rağmen, çoğunluğunun bunun az etkili olduğunu belirttiği ifade edilmektedir. Rapor, finans kurumlarını yüksek çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) standartlarını karşılayan madencilik projelerine öncelik vermeye çağırmaktadır. Ayrıca, madenciliğin korunan alanlardan hariç tutulması ve iklim dostu finansman kriterlerine bağlanması gerektiği önerilmektedir.